İlk olarak hayatta kalabilmek ve sonrasında da yaşamımızı sağlıklı bir şekilde sürdürebilmek için en temel ve vazgeçilmez ihtiyaçlarımızdan birisi şüphesiz “beslenme”. Ancak sürekli değişen ve dönüşen dünyada beslenme de farklı şekillere bürünerek bizlere beslenme çeşitleri olarak alternatifler sunuyor.
Hangi alternatifi seçeceğin ise tamamen sana kalmış… Damak tadın, sağlık durumun veya etik kaygıların için yeni bir beslenme şekline geçmek istiyorsan doğru adrestesin.
Hazırsan, uzman diyetisyenlerimizle farklı beslenme çeşitlerini daha yakından inceleyelim.
Bitki Bazlı Beslenme Nedir?
Özellikle son zamanlarda adını daha sık duymaya başladığımız, bitki temelli beslenme; daha sağlıklı bir yaşam, ekolojik kirliliğin önüne geçmek ve hayvanlara yönelik sömürüleri durdurmak gibi nedenlerle tercih edilen bir beslenme şekli. Bitki temelli beslenmede, hayvansal gıdalar ya tamamen tüketilmez ya da belirli ölçüde sınırlandırılır.
Bitkisel Bazlı Beslenmeli miyim?
Yapılan araştırmalar, bitki bazlı beslenmenin vücuda oldukça katkı sağladığını ortaya koyuyor. Araştırmalara göre, beslenme çeşitleri arasında bitkisel bazlı beslenen kişilerde kalp rahatsızlıkları, kronik hastalıklar ve diyabet risklerinin en aza indiği görülüyor. Ayrıca bitkisel bazlı beslenmenin kilo vermeye de oldukça yardımcı olduğu da araştırmalara yansıyan bir diğer gerçek.
Uzmanlar, özellikle işlenmiş ve paket halindeki gıdaların damar tıkanıklığına sebebiyet verdiğini; bunların yerine daha doğal ve sağlıklı bir beslenme metodu olan bitkisel bazlı beslenmenin tercih edilmesi gerektiğini belirtiyor.
Bitkisel Beslenenler Protein İhtiyacını Nasıl Karşılıyor?
Bitki bazlı beslenmeyle ilgili en büyük endişelerden biri ise protein ihtiyacının nereden karşılandığı oluyor. Bu noktada endişe etmene gerek yok. Baklagiller protein ihtiyacını karşılamak için son derece besleyici besinler. Bunun yanında ıspanak, bezelye, karalahana, brokoli, börülce gibi yeşillikler ve antep fıstığı, badem, ceviz, kaju gibi yemişler vücudunun ihtiyaç duyduğu protein ihtiyacını karşılayacaktır.
Bitkisel Beslenmenin Faydaları
Maddeler halinde sıralayacak olursak bitkisel bazlı beslenmenin kısaca faydaları şöyledir:
Lif açısından oldukça zengin olan bitki bazlı beslenme, hem sağlıklı bir vücuda kavuşmanı sağlar hem de seni tok tutarak kolay bir diyet süreci geçirmene yardımcı olur.
Paketli gıdaların donmuş yağ oranlarının yüksek olduğu düşünüldüğünde bitkisel yolla beslenmeye geçmek kalbini daha sağlıklı tutacaktır.
Yine bazı araştırmalara göre bitki bazlı beslenmek felç ve kanser riskini azaltmaktadır.
Bitkisel Beslenme Türleri
Yukarıda da belirtiğim gibi bitkisel beslenmenin çeşitli türleri vardır. Bu noktada belirleyici olan; hayvansal gıdaların tüketimini ne kadar sınırladığın olacaktır. Dilersen bu beslenme türlerine daha yakından bakalım.
Vegan Beslenme Nedir?
Çoğumuzun bildiği üzere vegan beslenme çeşidi, her türlü hayvan ve hayvansal gıdanın tabaktan çıkarıldığı bir beslenme çeşididir. Bu noktada süt ve süt ürünlerinin ve hatta bal gibi gıdaların dahi vegan beslenme listesinde yer almadığının altını çizmek gerekir. Vegan beslenme hakkında daha çok şey öğrenmek istersen konuyu uzman diyetisyenimiz Gülçin Işık’tan dinleyebilirsin. 
Vejetaryen Beslenme Nedir?
Dünyada ve ülkemizde oldukça rağbet gören bir diğer beslenme çeşidi olan vejetaryen beslenme, veganlık kadar katı olmasa da et ve et ürünlerinin tüketilmediği bir beslenme çeşididir. Vejetaryen beslenmeyi daha yakından tanımak istersen, Uzman diyetisyenimiz Gülçin Işık, vejetaryenlik hakkında merak edilenleri cevaplıyor.
Glütensiz Beslenme Nedir?
Dilersen ilk olarak glutenin ne olduğunu öğrenelim. Glüten, buğday içerisinde yer alan ve un öz değerlerini en fazla içeren protein grubudur. Gluten, genel anlamda insanlar için faydalı bir besindir. Ancak bu durum her zaman böyle olmayabilir. Eğer böyle bir hassasiyetin varsa glutensiz beslenme programı senin için en ideali olacaktır.
Farklı beslenme çeşitleri arasında glütensiz beslenme, adından da anlaşılacağı üzere glütenin tamamıyla çıkarıldığı bir beslenme çeşididir. Bu beslenme metodu, çölyak hastalığı veya glüten hassasiyeti bulunanların uyguladığı ve aslında uygulamak zorunda kaldığı bir metottur. Burada temel amaç, hastalığın olası belirtilerini kontrol altına alıp hastaların yaşam standardını artırmaktır. Dilersen glütensiz beslenmeyi uzman diyetisyenimiz Gülçin Işık’tan dinleyelim.
Ketojenik Beslenme Nedir?
Ketojenik beslenme metodu, sıklıkla diyet yapmak için alternatif yöntem arayanların karşısına çıkmaktadır. Kısaca tanımlayacak olursak ketojenik beslenme; yağ tüketiminin yüksek tutulup protein ve karbonhidratın düşük tutulduğu bir beslenme çeşididir. Uzman diyetisyenimiz Gülçin Işık, ketojenik beslenmeyi anlatıyor.
Laktozsuz Beslenme Nedir?
Laktoz, doğada sadece sütte bulunan bir tür şekerdir ve süt şekeri olarak da isimlendirilir. Bu şeker, bağırsaklardan salgılanan laktaz isimli bir enzim tarafından parçalanır. Bağırsaklarda bu enzim yeteri kadar bulunmadığında ya da yetersiz çalıştığında laktoz intoleransı denilen bir hastalık tablosu oluşur. Bu hastalığa sahip kişilerin uyguladığı laktozsuz beslenmeyi Diyetisyenimiz Gülçin Işık anlatıyor.
Pesketaryen Beslenme Nedir?
Kısaca tanımlamak gerekirse pesketaryen beslenme, et ve tavuk gibi gıdaların bırakılıp balık tüketimine devam edilmesidir. Bir vejetaryenlik çeşidi olan pesketaryen beslenmede kişi; ana protein kaynağı olarak balık ve balık ürünlerini temele koyarken bitkisel bazlı beslenmeyi de ihmal etmemektedir. Pesketaryen Beslenmeyi uzman diyetisyenimiz Gülçin Işık’ın anlatımıyla öğrenmeye ne dersin?
Paleo Beslenme Nedir?
Adını “paleotik” devirden alan paleo beslenme metodu, daha önce bahsetmiş olduğumuz diğer metotların aksine hayvansal gıdaları temel alan bir beslenme metodudur. Bu beslenme metodunu tercih edenlere göre insanlık için en doğru beslenme şekli, ilk çağlardaki gibi her türlü hayvan etini ve doğada bulunan bitkileri yemek üzerine kuruludur. Tabii bu yaklaşım, doğal hayvansal ve bitkisel gıdaları esas almaktadır. İşlenmiş ve hazır paket gıdalar, bu beslenmede tercih edilmez. Gülçin Işık, paleo beslenme hakkında merak edilenleri yanıtlıyor.
Alternatif Bir Akım: Etsiz Pazartesi…
İlk olarak 2003 yılında gerçekleştirilmeye başlanan bu akım; etsiz beslenmeyi teşvik ederek insan sağlığı, gezegenin geleceği, sürdürülebilirlik ve elbette ki ki hayvan hakları konusunda bilinç yaratmayı hedefleyen uluslararası bir harekettir.
Hem senin hem de yaşadığın dünyanın iyiliği için her Pazartesi, hayvansal gıdaları tabağından çıkarıp ihtiyaç duyulan proteini diğer gıdalardan almayı deneyebilirsin. Unutma ki başka bir gezegen yok… Sağlıkla kal…
Bir cevap yazın